Regulamin
Nietypowych Sprawności
Na podstawie:
"Nietypowych Sprawności"
Tekst przestukiwała Beata Stacherżak. Znaczki skanował
Darek Kołodziejczyk
plik PDF: nietypowe_sprawnosci.pdf
UWAGA: To jest wiedza z lat 2000/2001, może się różnić ok aktualnego stanu
I.
DUCHOWE |
Słońce
*
-
Stara
się być pogodna, pomimo przeciwności.
-
Codziennie
spełnia dobry harcerski uczynek.
-
Dowiedziała
się, kto w jej okolicy zajmuje się pomocą innym ludziom
zastanowiła się, jak sama może pomóc.
-
Opiekowała
się kimś, kto tego potrzebował.
-
Potrafi
wobec całej drużyny coś opowiedzieć, zaśpiewać, wystąpić
na scenie.
|
|
Zawisza
Czarny *
-
Stara
się być uczynny, uczciwy i zdyscyplinowany.
-
Wie,
kim był Zawisza Czarny, czym się wsławił.
-
Potrafi
wytłumaczyć, jak zostawało się w średniowieczu rycerzem
i co to był kodeks rycerski.
-
Codziennie
spełnia dobry harcerski uczynek.
-
Wspólnie
z zastępem przygotował miłą niespodziankę dla harcerek.
|
|
Węzeł
**
-
Zna symbolikę węzła płaskiego.
-
Wie,
jak brzmi pozdrowienie skautowe w 5 językach obcych.
-
Wie,
jakie organizacje harcerskie istnieją w Polsce.
-
Wspólnie
z zastępem podjął(podjęła) się stałej służby na rzecz otoczenia.
-
Odwiedził(a)
zbiórkę lub obóz innej drużyny.
-
Brał(a)
udział w przygotowaniu Dnia Myśli Braterskiej.
|
|
Logos
***
-
Wie, z jakich ksiąg składa się Pismo Święte oraz kto i kiedy
je napisał.
-
Ma
własny egzemplarz Pisma Świętego, czyta je regularnie.
-
Potrafi
znaleźć fragment Biblii według podanego odnośnika.
-
Opowiedział
zastępowi lub drużynie wybraną historię biblijną.
-
Czyta
innym Pismo Święte w czasie liturgii, lekcji religii lub
spotkania biblijnego
|
|
Strażnik
Betlejemskiego Światła Pokoju
- Poznał
historię i legendę światła z Betlejem. Wie, jakimi drogami
dociera ono do polskich harcerzy.
- Przekazał
wiadomość o świetle swojej rodzinie, szkole, drużynie.
- Pełnił
wartę przy świetle w harcówce, szkole, hufcu.
- Przekazał
Betlejemskie Światło Pokoju wraz z życzeniami świątecznymi
innym harcerzom, rodzinie, osobom starszym itp
|
|
II.
PROPORCOWE |
Proporcowy
zastępu *
-
Pełnił funkcję proporcowego przez co najmniej sześć miesięcy.
-
Potrafi
wykonywać chwyty proporcem.
-
Zna
regulaminowe wymiary proporca zastępu.
|
|
Proporcowy
drużyny **
-
Nauczył podstawowych chwytów proporcem młodszego proporcowego.
-
Podczas
obozu drużyny co najmniej dwa razy był w poczcie sztandarowym
lub flagowym.
-
Wie,
skąd wzięło się godło i flaga Polski.
-
Zna
barwy narodowe krajów sąsiadujących z Polską.
|
|
III.
EKOLOGICZNE |
Kropelka
wody
(młodzik
- ochotniczka, wywiadowca - tropicielka)
-
W
swoim codziennym postępowaniu (w szkole, domu) nie szkodzi
środowisku, tzn:
-
nie
śmieci na ulicy
-
oszczędza:
-
wodę
(np. zakręca kran, gdy leje się niepotrzebnie woda),
-
energię
(np. nie zapala zbędnego oświetlenia),
-
papier
(np. zapisuje strony do końca w zeszytach),
-
surowce
wtórne
-
Jest
tolerancyjny - nie dokucza zwierzętom, nie niszczy roślin,
nie łamie gałęzi, nie depcze trawników przeciwnie -
zasadził drzewko.
-
Jest
dobrze wychowany - nie hałasuje w lesie i nie zostawia w nim
swoich śmieci.
-
Chce
chronić czynnie środowisko - wziął udział w akcji ekologicznej
zorganizowanej przez starszych kolegów
|
|
(wywiadowca
- tropicielka, ćwik - samarytanka)
-
Zdobył sprawność "Kropelki wody".
-
Wraz z zastępem potrafi biwakować przestrzegając zasad ekologii,
tzn:
-
wie,
co należy zrobić ze śmieciami,
-
wie,
jak należy się umyć,
-
wie,
jak zorganizować, zabezpieczyć i zlikwidować ognisko,
-
wie,
dlaczego należy tak postępować.
-
Odbył
dwa biwaki, na których stosował te zasady.
-
Zna aktualne problemy ekologii.
-
Wykrył
źródła i przyczyny zanieczyszczeń swojej okolicy (miasto,
gmina). Stara się nie przyczyniać do tego stanu rzeczy.
-
Wziął
udział w trzech akcjach ekologicznych (np. sadzenie drzew,
happening, wykład)
|
|
Słońce
**
(ćwik -
samarytanka, harcerz orli - wędrowniczka)
-
Zdobył sprawność "Tęczy".
-
Zna
źródła i mechanizmy zanieczyszczeń środowiska na obozach.
-
W
pracach przygotowawczych do obozu opracuje, a na obozie wdroży
do użycia sposób zapobiegania jednemu z nich. Odbędzie
taki obóz.
-
Zna
aktualne problemy ekologiczne Polski (tzw. "punkty zapalne").
-
Potrafi
się o nich wypowiedzieć i zająć swoje stanowisko.
-
Sporządzi
dokładny raport z materiałów zebranych w próbie na sprawność
"Tęczy" o stanie środowiska swojej okolicy.
-
Weźmie
udział w pracach przygotowawczych do trzech akcji ekologicznych
|
|
Ziemia
***
(harcerz
orli - wędrowniczka, harcerz - harcerka rzeczpospolitej)
-
Zdobył sprawność "Słońca".
-
Przygotował
i przeprowadził kursy, zajęcia, pokazy z zasad ekologicznego
biwakowania i obozowania dla swoich młodszych kolegów. Wyjaśnił,
dlaczego należy tak postepować.
-
Odbył
dwa takie biwaki (pomógł w realizacji wymagań na sprawność
"Tęczy").
-
Zna
główne problemy ekologiczne świata.
-
Do
raportu opracowanego w próbie na sprawność "Słońca" dołączy
własne propozycje rozwiązania niektórych problemów. Przedstawi
ten materiał władzom miasta, gminy, radzie itp.
-
Pokierował
pracami przygotowawczymi do trzech akcji ekologicznych (np.
sadzenie drzew, happening, cykl wykładów)
|
|
Zielony
listek
(młodzik
- ochotniczka, wywiadowca - tropicielka)
-
Jest ciekawy otaczającej przyrody był z zastępem kilka
godzin w lesie, obserwował życie lasu.
-
Chce
rozpoznawać rośliny i zwierzęta sporządził zielnik zawierający
liście kilkunastu drzew i roślin. Nazwał je i rozpoznał wśród
innych.
-
Wie,
że przyrodę należy chronić odwiedził park narodowy,
krajobrazowy, ogród botaniczny, muzeum przyrodnicze, odpowiednio
się zachowywał.
-
Pomagał
w pracach porządkowych na działce, w ogrodzie, parku, lesie.
-
Ogląda
filmy przyrodnicze, czytuje prasę przyrodniczą. Potrafi wymienić
kilka tytułów programów przyrodniczych
|
|
Liść
klonu *
(wywiadowca
- tropicielka, ćwik - samarytanka)
-
Zdobył sprawność "Zielonego listka".
-
Rozpoznaje
większość roślin i zwierząt swojej okolicy.
-
Zna
podstawowe zwierzęta i rośliny chronione w Polsce.
-
Wie,
jakie są, czym się zajmują i jak się należy zachowywać w parkach
narodowych, krajobrazowych i rezerwatach przyrody.
-
Zasadził
drzewko.
-
Wziął
udział, wraz z zastępem, w trzech wyprawach do lasu (w tym
jedna całodniowa). Sporządził z nich sprawozdanie.
-
Wziął
udział w spotkaniu z człowiekiem przyrody (leśnik, ekolog
itp.)
|
|
Jodła **
(ćwik -
samarytanka, harcerz orli - wędrowniczka)
-
Zdobył sprawność "Liścia klonu".
-
Rozpoznaje
rośliny i zwierzęta charakterystyczne dla swojego regionu
(województwo, kraina geograficzna itp.).
-
Wie,
gdzie się znajdują i jakie są obszary prawnie chronione w
okolicy. Wziął udział w pracach na rzecz tych obszarów.
-
Zasadził
drzewko.
-
Wziął
udział, wraz z zastępem, w kilkudniowej wyprawie leśnej.
-
Przygotował
i przeprowadził całodniową wyprawę do lasu.
-
Pomógł
w zorganizowaniu spotkania z człowiekiem przyrody
|
|
Dąb ***
(harcerz
orli - wędrowniczka, harcerz harcerka - rzeczpospolitej)
-
Zdobył sprawność "Jodły
-
Rozpoznaje
większość roślin i zwierząt z terenów Polski.
-
Zna
podstawy prawne ochrony środowiska w Polsce, zna instytucje
administracji państwowej zajmujące się ochroną środowiska.
-
Wie,
jakie występują ruchy pozarządowe (tzw. NGO-s), zajmujące
się ochroną środowiska, nawiązał kontakt z jednym z nich.
-
Zasadził
drzewko.
-
Przygotował
i przeprowadził kilkudniową wyprawę do lasu.
-
Przygotował
i przeprowadził spotkanie z człowiekiem przyrody
|
|
IV.
INTELEKTUALNE |
Młody
fizyk
-
Wytłumaczył(a) zjawiska fizyczne występujące w otaczającym
nas świecie.
-
Zna
najważniejsze prawa fizyki i ich zastosowanie w życiu codziennym.
-
Zna
najważniejsze gałęzie fizyki. Doskonali się w jednej z nich.
-
Spopularyzował(a)
wśród młodszych harcerzy fizykę.
|
|
Fizyk
-
Wymienił(a) nazwiska najsłynniejszych fizyków i przedstawił(a)
ich wkład w rozwój tej nauki.
-
Zna
najważniejsze prawa fizyki. Zademonstrował(a) je młodszym
harcerzom.
-
Przedstawił(a)
wyniki swoich eksperymentów fizycznych.
-
W
wybranej przez siebie formie zachęcił(a) młodszych do poznawania
tajników fizyki.
|
|
Młody
chemik
-
Wytłumaczył(a) znaczenie chemii w otaczającym nas świecie.
-
Zna
najważniejsze związki chemiczne i ich zastosowanie w życiu
codziennym.
-
Zna
najważniejsze gałęzie chemii. Doskonali się w jednej z nich.
-
Spopularyzował(a)
wśród młodszych harcerzy chemię
|
|
Chemik
-
Wymienił(a) nazwiska najsłynniejszych chemików i przedstawił(a)
ich wkład w rozwój tej nauki.
-
Zaprezentował młodszym harcerzom procesy chemiczne zachodzące
w przyrodzie.
-
Przedstawił(a) wyniki swoich eksperymentów chemicznych.
-
W
wybranej przez siebie formie zachęcił(a) młodszych do poznawania
tajników chemii.
|
|
Historyk
-
Scharakteryzował(a) najważniejsze okresy w historii.
-
Poznaje
wybrany okres historii Polski. Zaprezentował(a) go młodszym
harcerzom.
-
Zapoznał(a)
harcerzy z życiem ulubionej postaci historycznej.
-
W
wybranej przez siebie formie zachęcił(a) harcerzy do poznawania
historii.
|
|
Polonista
-
Scharakteryzował(a) okresy w dziejach polskiej literatury.
Wymienił(a) Nazwiska największych polskich poetów i pisarzy
oraz tytuły ich największych dzieł.
-
Rozpoznał(a) najsłynniejsze dzieła polskiej literatury.
-
W
wybranej przez siebie formie zapoznał(a) harcerzy z życiem
i twórczością ulubionego pisarza lub poety.
-
Zna
rodowód języka polskiego. Dba o poprawne posługiwanie się
językiem ojczystym.
-
W
wybranej przez siebie formie spopularyzował(a) wśród harcerzy
z drużyny lub szczepu polską literaturę.
|
|
Pisarz
-
Wymienił(a) nazwiska ulubionych pisarzy i tytuły ich utworów.
-
Ułożył(a)
kilkanaście utworów w różnych gatunkach literackich.
-
Opracował(a)
zbiór swoich utworów tak, aby inni mogli z niego korzystać.
-
Zorganizował(a)
w drużynie, hufcu lub szkole spotkanie literackie, na którym
reprezentował(a) swoje utwory.
|
|
Bajkopisarz
-
Wymienił(a) nazwiska ulubionych bajkopisarzy i tytuły ulubionych
bajek.
-
Ułożył(a)
kilkanaście bajek, których morał został wykorzystany podczas
gawędy.
-
Opracował(a)
zbiór swoich bajek tak, aby inni mogli z niego korzystać.
-
Zorganizował(a)
w drużynie, hufcu lub szkole spotkanie z literaturą, na którym
zaprezentował(a) swoje bajki.
|
|
Poeta
-
Wymienił(a) nazwiska ulubionych poetów i tytuły ich wierszy.
-
Ułożył(a)
kilkanaście wierszy, wykorzystując różne gatunki liryczne.
-
Opracował(a)
zbiór swoich wierszy tak, aby inni mogli z niego korzystać.
-
Zorganizował(a)w
drużynie, hufcu lub szkole wieczór poezji, na którym recytował(a)
swoje wiersze.
|
|
Kompozytor
- Wymienił(a)
największych kompozytorów ulubionego gatunku muzyki oraz tytuły
ich najbardziej znanych utworów.
-
Skomponował(a)
kilkanaście utworów na wybrany przez siebie instrument.
-
Opracował(a) zbiór swoich kompozycji tak, aby inni mogli z
niego korzystać.
-
Zorganizował(a)
w drużynie, hufcu lub szkole koncert, na którym wykonano jego
(jej) kompozycje
|
|
Teatroman
- Wymienił(a)
nazwiska ulubionych aktorów teatralnych oraz tytuły ulubionych
sztuk.
- Zna najlepsze
teatry swojego miasta lub najbliższej miejscowości oraz ich
repertuar.
- Zorganizował(a)
dla harcerzy z drużyny lub szczepu wyjście do teatru.
- Zorganizował(a)
w drużynie lub szczepie spotkanie ze znanym aktorem lub reżyserem
|
|
Teatrolog
- Wymienił(a)
nazwiska największych aktorów i reżyserów teatralnych oraz tytuły
najbardziej znanych sztuk z różnych okresów.
- W wybranej
przez siebie formie zapoznał(a) harcerzy z historią teatru.
- Wyjaśnił(a)
młodszym harcerzom fachowe pojęcia związane z teatrem, np. monodram,
inspicjent, didaskalia.
- Zaprezentował(a)
w wybranej przez siebie formie, jak przygotowuje się wystawienie
sztuki teatralnej.
- Spopularyzował(a)
wśród harcerzy z drużyny lub szczepu teatr
|
|
Meloman
- Wymienił(a)
nazwiska ulubionych kompozytorów oraz tytuły ulubionych utworów.
- Zna największe
sale koncertowe w swoim (najbliższym) mieście oraz ich repertuar.
- Zorganizował(a)
w drużynie lub szczepie ze znanym muzykiem, dyrygentem lub kompozytorem
albo inną formę popularyzującą muzykę.
- Zorganizował(a)
dla harcerzy z drużyny lub szczepu wyjście na koncert, operę
lub balet
|
|
Muzykolog
- Scharakteryzował(a)
okresy w dziejach muzyki. Wymienił(a) nazwiska największych
kompozytorów, dyrygentów i muzyków.
- Rozpoznał(a)
najsłynniejsze utwory różnych kompozytorów.
- Wyjaśnił(a)
młodszym harcerzom fachowe pojęcia związane z muzyką, np. kwartet
smyczkowy, uwertura, partytura.
- Scharakteryzował(a)
różne formy muzyczne, np. rondo, symfonia, preludium.
- W wybranej
przez siebie formie zapoznał(a) harcerzy z życiem i twórczością
ulubionego kompozytora.
- Spopularyzował(a)
wśród harcerzy z drużyny lub szczepu muzykę, którą lubi
|
|
Kinoman
- Wymienił(a)
nazwiska ulubionych reżyserów i aktorów filmowych oraz tytuły
ulubionych filmów.
- Zna repertuar
najbliższych kin, tytuły filmów, które wchodzą na ekrany.
- Zorganizował(a)
dla harcerzy z drużyny lub szczepu wyjście do kina, a następnie
dyskusję o obejrzanym filmie.
- Zorganizował(a)
w drużynie lub szczepie spotkanie z osobą związaną z kinem,
np. aktorem, kamerzystą, kaskaderem
|
|
Znawca
kina
- Wymienił(a)
nazwiska największych polskich reżyserów i aktorów filmowych.
- W wybranej
przez siebie formie zapoznał(a) harcerzy z historia kina.
- Wyjaśnił(a)
młodszym harcerzom fachowe pojęcia związane z kinem, np. ekranizacja,
statysta, dubbing.
- Zaprezentował(a)
w wybranej przez siebie formie, jak kręci się film.
- Spopularyzował(a)
wśród harcerzy z drużyny lub szczepu kino
|
|
Filozof
- Wymienił(a)
nazwiska najsłynniejszych filozofów i ich wkład w rozwój nauki.
- Scharakteryzował(a)
najważniejsze kierunki filozoficzne.
- Przedstawił(a)
w wybranej formie swoją "filozofię życia".
- Przeprowadził(a)
na zbiórce ćwiczenia, które pomogły młodszym harcerzom odpowiedzieć
na nurtujące ich pytania, zastanowić się nad swoim życiem.
- W wybranej
przez siebie formie spopularyzował(a) filozofię wśród harcerzy
z drużyny lub szczepu
|
|
Mistrz
logiki
- Zna postacie
literackie, które zasłynęły dzięki logicznemu myśleniu.
- Zna najważniejsze
prawa logiczne i stosuje je w życiu.
- Ułożył(a)
i wykorzystał(a) w drużynie własne zabawy ćwiczące logiczne
myślenie.
- Zorganizował(a)
dla drużyny lub szczepu konkurs gier i zabaw logicznych
|
|
Alfa
i omega
-
Wykazał(a) się doskonałą znajomością różnych dziedzin wiedzy.
-
Spopularyzował(a)
w drużynie lub szczepie wybrane dziedziny wiedzy.
-
Zapoznał(a)
harcerzy z wybranymi przez siebie wielkimi osiągnięciami myśli
ludzkiej.
-
Zorganizował(a)
w drużynie lub szczepie konkurs wiedzy lub inną formę zachęcającą
do poznawania nowej wiedzy.
-
Zasłużył(a)
na miano "alfy i omegi"
|
|
V.
PASZPORT DO EUROPY |
Przewodnik,
przewodniczka po powiecie **
-
Wie, które instytucje w najbliższej okolicy mają status powiatowy.
Załatwi w nich powierzoną sprawę.
-
Wymieni
dwie gminy wchodzące w skład powiatu i 2 wsie z każdej z tych
gmin. Wykona mapę powiatu.
-
Opracuje
wycieczkę pieszą lub rowerową po wybranych gminach powiatu,
prezentującą miejsca ważne historycznie i dorobek gmin.
-
Z
zastępem weźmie udział w realizacji zadania ekologicznego,
społecznego kulturalnego ważnego dla powiatu jako całości.
|
|
Znawca,
znawczyni powiatu ***
-
Sporządzi wykaz zmian w mieście powiatowym po reformie, wymieni
nowo powstałe urzędy i instytucje oraz wskaże je na planie
miasta.
-
Opowie
o zasadach wyboru władz powiatowych na zbiórce zastępu lub
drużyny.
-
Wytłumaczy
istotę reformy administracyjnej; wskaże czym się różni sytuacja
sprzed reformy od obecnej dla poszczególnych mieszkańców gminy.
-
Na
zbiórce drużyny wytłumaczy, czym zajmuje się starosta.
-
W
dowolnej formie artystycznego wyrazu stworzy z drużyną wizję
nowego powiatu w sferze działania starosty i przedstawi staroście
wynik pracy i dyskusji przeprowadzonej w drużynie.
-
Weźmie
udział w obradach rady powiatu lub komisji powiatowej.
-
Nawiąże
współpracę z gazetą lokalną lub systematycznie będzie przeglądał
tę prasę i przygotuje z nich relację na radę drużyny.
|
|
Mieszkaniec,
mieszkanka *
-
Wie, gdzie w jego miejscowości znajdują się: poczta, apteka,
szpital, straż pożarna, ważne urzędy.
-
Wykonał(a)
plan osiedla.
-
Zna
nazwy kilku najbliższych ulic, ich historię.
-
Opowiedział(a)
historię lub legendę związaną z miejscem, w którym mieszka.
-
Potrafi
wskazać swoją miejscowość na mapie Polski.
-
Potrafi
zaśpiewać piosenkę ludową z własnego regionu lub wyrecytować
wiersz napisany przez ludowego artystę.
|
|
Przewodnik,
przewodniczka po szkole *
-
Wykonał(a) plan szkoły.
-
Oprowadzał(a)
kolegów z młodszych klas lub wycieczkę po szkole.
-
Zaprezentował(a)
historię szkoły.
-
Opowiedział(a)
o bohaterze szkoły.
-
Zna
osoby pracujące w szkole.
|
|
Przewodnik,
przewodniczka po gminie, osiedlu **
-
Wykonał(a) plan gminy, osiedla.
-
Oprowadzał(a)
kolegów lub wycieczkę po gminie, osiedlu.
-
Opowiedział(a)
historię lub legendę związaną z gminą.
-
Wskazał(a)
drogę dojścia do miejsc o szczególnym znaczeniu, osobliwości
przyrodniczych, historycznych.
-
Zorganizował(a)
dla zastępu lub drużyny konkurs wiedzy o miejscowości, wieczór
z twórczością ludową lub konkurs plastyczny "Moja miejscowość
za 20 lat".
-
Brał(a)
udział w działaniach na rzecz gminy, osiedla.
|
|
Znawca,
znawczyni gminy ***
-
Wie, kto sprawuje władzę w jego miejscowości.
-
Załatwił(a)
sprawę w urzędzie gminy.
-
Uzyskał(a)
informacje i opowiedział(a), jak w przyszłości będzie wyglądała
gmina.
-
Wykonał(a)
informator lub folder o własnej miejscowości lub pełnił(a)
dyżur w punkcie informacji turystycznej.
-
Zna
procedurę podejmowania decyzji w radzie gminy, zaprezentował(a)
ją na zbiórce zastępu lub drużyny.
-
Rozpoznał(a)
potrzeby mieszkańców, przygotował(a) projekt działań, zachęcił(a)
innych do wspólnej pracy, zorganizował(a) pracę na rzecz gminy.
|
|
Mówca
*
-
Zna zasady kulturalnego rozmawiania.
-
Opowiedział(a)
historię lub zdarzenie posługując się poprawną polszczyzną.
-
Umie
kulturalnie wyrażać i bronić swojego zdania.
-
Porozumiewa
się w sposób zrozumiały.
-
Wygłosił(a)
mowę na zadany temat.
|
|
Krasomówca
**
-
Przygotowując się do wypowiedzi, korzystał(a) ze słownika
języka polskiego, słownika frazeologicznego.
-
Przeprowadził(a)
dla zastępu lub w drużynie ćwiczenia w sprawnym komunikowaniu
się.
-
Zorganizował(a) konkurs lub warsztaty ładnego wysławiania
się.
-
Opowiedział(a)
innym o tym, co jest ważne podczas porozumiewania się.
-
Wygłosił
mowę na zadany temat, powiedział kilka gawęd.
|
|
Orator
***
-
Przygotował(a) przemówienie i je wygłosił(a).
-
Zna
figury retoryczne, stosuje je.
-
Przygotował(a)
zestaw gawęd na różne okazje (Przyrzeczenie Harcerskie, rocznica
powstania drużyny, Prawo Harcerskie) i je wygłosił.
-
Wygłosił(a)
przemówienie na forum większym niż drużyna, szczep.
-
Zna
postacie sławnych starożytnych mówców.
|
|
Prawnik
*
-
Wykonał(a) wykaz swoich praw i obowiązków.
-
Poznał(a)
prawa przysługujące dzieciom.
-
Wykazał(a)
się znajomością praw i obowiązków ucznia.
-
Wskazał(a)
osoby i instytucje, które interweniują w przypadku łamania
prawa.
-
Wie,
co to jest konstytucja.
|
|
Znawca
prawa **
-
Potrafi ocenić, czy coś jest zgodne z prawem czy nie.
-
Wymienił(a)
wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela, potrafił(a)
je wytłumaczyć.
-
Wytłumaczył(a)
dzieciom podstawowe prawa wynikające z Konwencji o Prawach
Dziecka.
-
Zna
podstawowe gałęzie prawa.
-
Na
zbiórce drużyny lub zastępu zaprezentował(a) drogę powstawania
ustawy, stanowienia prawa.
-
Zorganizował(a)
zbiórkę prezentującą historię praw człowieka
|
|
Jurysta
***
-
Uczestniczył(a) w tworzeniu konstytucji zastępu, drużyny czy
powstawaniu kodeksu ucznia.
-
Uzasadnił(a)
zgodność z prawem podjętej przez siebie decyzji.
-
Udzielał(a)
porad prawnych z zakresu praw dziecka, kodeksu ucznia, konstytucji
drużyny.
-
Zna
międzynarodowe i krajowe instytucje broniące praw człowieka.
-
Wie,
czym zajmują się: radca prawny, notariusz, adwokat, sędzia,
prokurator.
-
Zna
kilka paremii łacińskich.
-
Poznał(a)
konstytucję RP.
-
Zna
kompetencje władz w Polsce (prezydent, premier, trybunał stanu,
sąd najwyższy itd.).
|
|
Rzecznik,
rzeczniczka **
- Prezentował(a)
na zbiórce drużyny lub rady drużyny stanowiska swojego zastępu.
-
Przygotował(a)
i przedstawił(a) uzasadnienie decyzji lub stanowiska.
-
Uczestniczył(a)
w pracach samorządu klasowego lub szkolnego.
-
Brał(a)
udział w przygotowaniu konstytucji drużyny, kodeksu ucznia
lub w ciekawej formie zaprezentował(a) kodeks uczniom szkoły.
-
Udzielał(a)
porad prawnych z zakresu kodeksu praw ucznia, praw dziecka.
-
Przemawiał(a)
w czyimś imieniu.
|
|
Negocjator
**
-
Przeprowadził(a) skuteczne negocjacje między dorosłymi A dziećmi.
-
Przedstawił(a)
zastępowi podstawowe reguły negocjacyjne.
-
Opowiedział(a)
innym o tym, co jest ważne podczas dobrego kontaktu i porozumiewania
się.
-
Doprowadził(a)
do porozumienia między dwiema zwaśnionymi stronami.
-
Łagodził(a)
konflikty różnymi sposobami.
-
Porozumiewa
się w sposób zrozumiały i twórczy.
|
|
VI.
GÓRSKIE |
Łazik
- sprawność wstępna
-
Chce poznawać polskie góry, chętnie uczestniczy w każdej
wycieczce.
-
Był
na wycieczce w górach i w innym terenie
-
Wie,
co ze sobą zabrać na jednodniową wycieczkę i jak się ubrać,
uwzględniając rodzaj wycieczki, porę roku i pogodę.
-
Wie,
jak zachować się na wycieczce.
|
|
Ognik
*
-
Zdobył sprawność "łazika".
-
Umie
zachować się w kręgu ognia.
-
Zna
i śpiewa przy ognisku różne piosenki zuchowe, harcerskie
i turystyczne,
w tym piosenki obrzędowe szczepu.
-
Opowiedział
przy ognisku o swojej przygodzie.
-
Był
strażnikiem ognia.
-
Pomagał
ułożyć stos ogniskowy.
|
|
Dusza
**
-
Zdobył sprawność "ognika".
-
Potrafi znaleźć drewno na ognisko, ułożyć stos ogniskowy
i rozpalić bezpieczny ogień.
-
Umie
zaśpiewać 9 piosenek o ogniu.
-
Przygotował
program obrzędowego ogniska i przeprowadził je przy pomocy
zastępu lub przybocznego.
-
Wykonał
prosty instrument muzyczny i korzysta z niego na ogniskach.
|
|
Grań
*
-
Zdobył sprawność "łazika".
-
Był na przynajmniej jednej wycieczce z noclegiem,
wie, co na nią zabrać.
-
Kompletuje osobisty ekwipunek turystyczny na górskie wycieczki,
umie go konserwować.
-
Wie,
jak sięoznacza szlak turystyczny, umie dojść szlakiem do
celu.
-
Sprawnie porusza się w terenie, umie pokonywać naturalne
przeszkody.
-
Zna najważniejsze obiekty przyrodnicze, zabytkowe i topograficzne
w miejscu, które zwiedził, umie o nich opowiedzieć.
|
|
Turnia
**
-
Zdobył sprawność "grani".
-
Był na 4 górskich biwakach i na zimowej wycieczce w górach.
-
Umie zaplanować wędrówkę (zaplanować miejsca na odpoczynki,
orientacyjny czas drogi).
-
Umie korzystać z przewodników.
-
Wie,
co oznaczają skróty GOPR, TOPR, SG, TPN, BPN i na czym polega
ich praca.
-
Przeszedł
szkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy.
-
Zna
ogólny regulamin schronisk górskich, był w kilku z nich.
-
Wie,
jakie pasma górskie występują w Polsce, w jednym odbył 2-3
wycieczki i poznał jego najwyższy szczyt, przełęcze, doliny,
roślinność, zwierzęta, schroniska, punkty wyjścia itp.
|
|
Jałowiec
*
-
Zdobył sprawność "łazika".
-
Umie rozpoznać przynajmniej po 5 drzew, roślin, zwierząt,
ptaków żyjących w górach.
-
Wie,
co to jest pomnik przyrody, rezerwat przyrody, park narodowy
i po co się je zakłada.
-
Zwiedził
rezerwat przyrody, park narodowy, odpowiednio się tam zachował.
-
Wykonał
zielnik lub przyrodniczy przewodnik po trasie, którą przebył.
|
|
Kosówka
**
-
Zdobył
sprawność "jałowca".
-
Rozpoznaje
rośliny i zwierzęta chronione w Polsce.
-
Rozpoznaje
10 gatunków zwierząt po wyglądzie, tropie i głosie.
-
Zna
nazwy wszystkich parków narodowych w Polsce, wie, co one
chronią, wskaże je na mapie Polski.
-
Zorganizował akcję sprzątania środowiska.
|
|
Granit
**
-
Zdobył sprawność "grani" lub "jałowca".
-
Wie,
czym zajmuje się geologia.
-
Wie,
z jakich skał zbudowane są polskie góry.
-
Umie
rozpoznawać skały (w zakresie podstawowym), ma ich mały
zbiór, w ciekawej formie zaprezentował go na zbiórce.
|
|
Płanetnik
**
-
Zdobył sprawność "jałowca".
-
Wie,
czym zajmuje się meteorologia.
-
Wie,
w jaki sposób można przewidzieć pogodę na obozie.
-
Wykonał
"obozową stację meteo".
-
Przedstawił
na zbiórce ludowe metody przepowiadania pogody.
|
|
Czekan
*
-
Zdobył sprawność "łazika".
-
Dba
o zdrowie swoje i innych.
-
Wie,
jakie podstawowe leki i materiały opatrunkowe zabrać na
wycieczkę.
-
Skompletował
apteczkę zastępu, przed wycieczką pilnuje, aby zastęp o
niej nie zapomniał.
-
Na
wycieczce chętnie spieszy innym z pomocą.
-
Wie,
jak wzywać w górach pomoc, jak na wezwanie odpowiadać.
|
|
Tobogan
**
-
Zdobył sprawność "czekana".
-
Umie
udzielić pierwszej pomocy.
-
Rozpoznaje
różne rośliny lecznicze.
-
Opiekuje
się na wycieczkach słabszymi, mniej doświadczonymi, podtrzymując
ich na duchu i ciele.
-
Umie
transportować lekko rannego w terenie górskim.
-
Przygotował
innego harcerza do zdobycia sprawności "czekana".
|
|
Ciupaga
*
-
Zdobył sprawność "łazika".
-
Odbył
5 wycieczek z noclegiem.
-
Potrafi
rozstawić mały namiot i zwinąć go.
-
Potrafi
posługiwać się sprzętem obozowym (toporek, piła, młotek,
saperka).
-
Zaprojektował
ciekawy totem i wykonał go.
-
Zna przynajmniej 5 węzłów.
-
Zaciera
ślady swojego obozowiska.
|
|
Parzenica
*
-
Zdobył sprawność "łazika".
-
Zna
legendy o lesie, górach, ludziach, którzy w nich mieszkają
i kochają je.
-
Zaprojektował
i wykonał wycinankę, malowidło na szkle itp. o tematyce
górskiej.
-
Wykonał
kartę do kroniki drużyny.
-
Umie
dokonać prostych napraw odzieży (przyszył guzik, plakietkę,
zszył rozdarcie).
-
Zna
regionalne potrawy góralskie.
-
Dokonał
zakupów i rozliczył się z powierzonych pieniędzy.
|
|
Gunia
**
-
Zdobył sprawność "parzenicy".
-
Interesuje
się daną dziedziną sztuki (malarstwo, rzeźba, rysunek, teatr,
kino itp.).
-
Śledzi
wydarzenia współczesnego życia kulturalnego.
-
Był
na wystawie, w galerii sztuki współczesnej i dawnej, potrafi
opowiedzieć o ekspozycji.
-
Wykonał
pracę z danej dziedziny sztuki lub zaprezentował osiągnięcia
innych w tym zakresie.
-
Zorganizował
konkurs z danej dziedziny sztuki, spotkanie z artystą lub
wycieczkę, wyjście zastępu do galerii, kina itp
|
|
Koszar
**
-
Zdobył sprawność "ciupagi".
-
Był
na 2 obozach.
-
Potrafi
zbudować kuchnię polową i szybko ugotować prosty posiłek.
-
Wraz
z zastępem rozstawił i zwinął namiot dziesięcioosobowy.
-
Wykonał
urządzenie do namiotu (np. półka).
-
Dba
o ekologiczny charakter obozu, wie, na czym polega sortowanie
śmiec i stara się stosować w praktyce.
|
|
Gazda/Gaździna
**
-
Zdobył sprawność "ciupagi" lub "parzenicy".
-
Wie,
jak żyli i czym zajmowali się górale w różnych regionach
Polski, odróżnia ich stroje regionalne.
-
Opowiedział
krótką historię o życiu górali gwarą lub zaśpiewał góralską
piosenkę.
-
Pierze
swoją bieliznę, potrafi wyprasować bluzkę, spodnie.
-
Wyszył
sprawności, uszył prostą torbę, chlebak, mapnik lub dokonał
prostych napraw sprzętu domowego (naoliwił zamek, wymienił
uszczelkę) i pomagał przy remoncie (pomalował ścianę, odnowił
mebel).
-
Przygotował
poczęstunek dla przyjaciół i posprzątał po nim
|
|
Kierdel
*
-
Zdobył sprawność "łazika".
-
Potrafi
wskazać strony świata za pomocą busoli, zegarka, słońca,
gwiazd, ukształtowania terenu.
-
Umie
zmierzyć odległość, wysokość drzewa, szerokość rzeki.
-
Umie
zorientować mapę.
-
Potrafi
poruszać się bezszelestnie i maskować się w terenie odkrytym
i zasłoniętym.
-
Dotarł
do celu według znaków patrolowych, pozostawionych śladów.
-
Brał
udział w grze terenowej, biegu harcerskim.
|
|
Redyk
**
-
Zdobył sprawność "kierdla".
-
Wie,
co to jest azymut, umie go wyznaczać; dotarł do celu według
podanych azymutów.
-
Wykonał
szkic terenowy.
-
Dotarł
do celu według szkicu.
-
Zorganizował
grę terenową dla zastępu lub drużyny.
-
Brał
udział w nocnej grze terenowej.
-
Odbył
wycieczki na popularną OTP.
|
|
Mapa
**
-
Zdobył sprawność "kierdla".
-
Umie
czytać mapę terenów górskich, objaśni panoramę według mapy.
-
Wykonał
plan odcinka przebytej drogi, uwzględniając wszelkie szczegóły
terenowe i rodzaj trudności drogi.
-
Właściwe
szacuje drogę przebytą w górach, podając pokonaną odległość
w godzinach i minutach.
-
Wziął
udział w INO
|
|
Grota
**
- Zdobył
sprawność "parzenicy" lub "grani".
- Wie,
czym zajmuje się genealogia.
- Poznał
dzieje swojej rodziny, potrafi umiejscowić ją na tle wydarzeń
z historii Polski.
- Wykonał
drzew genealogiczne swojej rodziny.
- Zna historię
swojej drużyny i szczepu.
- Prowadzi
kronikę swoich wypraw górskich.
- Był kronikarzem
drużyny, zastępu.
|
|
Potok
**
- Zdobył
sprawność "parzenicy" lub "grani".
- Wie,
na czym polega praca dziennikarza.
- Redagował
i wydał gazetkę drużyny, obozu, szczepu.
- Przeprowadził
wywiad z ciekawym człowiekiem.
- Umie
robić zdjęcia.
- Napisał
tekst o górach.
- Interesuje
się współczesnymi wydarzeniami i problemami życia politycznego,
społecznego.
|
|
VII.
SPORTY ZIMOWE |
Łyżwiarz
*
-
Dowiedział się, na jakich dystansach rozgrywane są zawody
w jeździe szybkiej na lodzie. Poznał zasady obowiązujące
w jeździe figurowej na lodzie.
-
Umie
dobrze jeździć na łyżwach: potrafi wykonać przekładankę
w przód i w tył (w obie strony), przeskoczyć przez małą
przeszkodę, zahamować itp.
-
Ubrał
się prawidłowo do jazdy na łyżwach, przygotował je, a po
jeździe zakonserwował.
-
Uczestniczył
w zawodach łyżwiarskich, łyżwiarskim torze przeszkód itp.
-
Brał
udział w przygotowaniu szkolnego lub osiedlowego lodowiska.
|
|
-
Poznał podstawowe zasady konkurencji saneczkowych i
bobslejowych.
-
Potrafi
przyjąć właściwą pozycję w czasie jazdy na sankach, prawidłowo
skręcać i hamować, regulować prędkość jazdy.
-
Brał
udział w zawodach saneczkowych, pokonał slalom, saneczkowy
tor przeszkód itp.
-
Prawidłowo
konserwował sanki i dokonał drobnych napraw.
|
|
-
Zebrał informacje o lidze hokejowej w Polsce i ligach w
innych krajach.
-
Potrafi
prowadzić krążek w linii prostej i slalomem, przyjmować
podania i strzelać na bramkę.
-
Poznał
zasady gry w hokeja.
-
Uczestniczył
w rozgrywkach hokejowych w drużynie, klasie, na osiedlu itp.
-
Prawidłowo
konserwował i naprawiał swój sprzęt hokejowy.
|
|
-
Dowiedział się, w jakich konkurencjach rozgrywane są zawody
narciarskie.
-
Umie
jeździć na nartach, skręcać podchodzić i hamować.
-
Brał
udział w narciarskim torze przeszkód, konkursie w drużynie,
szkole lub na osiedlu itp.
-
Prawidłowo
konserwował sprzęt narciarski.
|
|
-
Poznał zasady rywalizacji o Puchar Świata w kombinacji alpejskiej.
-
Rozpoznał
różne rodzaje nart i wiązań.
-
Potrafi
dobrze jeździć na nartach: zjeżdżać ze stoku, pokonać slalom,
omijać przeszkody itp.
-
Uczestniczył
w zawodach sportowych w jednej z konkurencji alpejskich.
-
Prawidłowo
określił warunki śniegowe i odpowiednio do nich nasmarował
narty.
|
|
-
Dowiedział się, w jakich konkurencjach klasycznych rozgrywane
są zawody narciarskie.
-
Rozpoznał
różne rodzaje nart i wiązań.
-
Potrafi
dobrze biegać na nartach, opanował styl klasyczny i łyżwowy.
-
Uczestniczył w narciarskim biegu płaskim oraz w trzech wycieczkach
narciarskich.
-
Prawidłowo
określił warunki śniegowe i odpowiednio do nich nasmarował
narty.
|
|
VIII.
HISTORIA HARCERSTWA |
Szperaczka
historii harcerstwa *
-
Zna hymn ZHP; wie, kto i kiedy go napisał.
-
Zna
symbolikę krzyża harcerskiego, lilijki, koniczynki,
hasła Czuwaj i słowa harcerza.
-
Opowiedziała
o przykładach postępowania godnego harcerki z historii
harcerstwa, współcześnie i z własnego doświadczenia.
-
Wie,
kto i kiedy założył skauting i polskie harcerstwo, wie,
co to było Pogotowie Harcerek i Szare Szeregi.
-
Wymieni
5 postaci z historii harcerstwa; wie, kim były.
|
|
Kluczniczka
historii harcerstwa **
-
Zna "korzenie" oraz orientuje się w okresach historii
harcerstwa.
-
Zna
biografie 4 postaci z dziejów harcerstwa; zaprezentowała
je w zastępie lub w drużynie.
-
Przeczytała
3 książki z zakresu historii harcerstwa.
-
Pomagała
przez dwa miesiące w prowadzeniu kroniki. Opisała w niej
przynajmniej dwa ważne zdarzenia (rocznica, jubileusz,
biwak) lub zdobyła sprawność "kronikarki".
-
Wybrała
jedno zdarzenie z historii harcerstwa i przedstawiła je
na zbiórce drużyny (w dowolnej formie).
-
Przygotowała
młodszą harcerkę do zdobycia sprawności "szperaczki historii
harcerstwa".
|
|
Badaczka
dziejów harcerstwa ***
-
Zgromadziła warsztat historyczny: kilka książek z historii
harcerstwa, fotografie i dokumenty z harcerskich imprez,
w których uczestniczyła.
-
Orientuje
się dobrze w historii harcerstwa; wybrała jeden z jej
okresów, w którym się specjalizuje.
-
Przeczytała 5 książek z historii harcerstwa, w tym W.
Błażejewskiego "Z dziejów harcerstwa polskiego (1910 -
1939)".
-
Przeprowadziła
wywiad z harcerskim seniorem, z którym/którą utrzymuje
stały kontakt. Wywiad wykorzystała podczas zajęć z młodszymi
harcerkami (kominek, szkolenie itp.).
-
Dobrała
"zespół ekspertów" z zastępu lub drużyny, z którym wspólnie
zbadała nieznany problem lub wydarzenie ze swojego terenu.
Opracowała je w formie albumu (broszury) i przedstawiła
w swoim środowisku.
-
Sporządziła
rejestrację wizualną i foniczną (film, slajdy, nagranie
magnetofonowe) imprezy harcerskiej (biwak, obóz) i zaprezentowała
na spotkaniu z inną drużyną lub na wieczorze wspomnień.
-
Przeprowadziła
dla młodszych zajęcia z historii harcerstwa i pomogła
młodszej harcerce w zdobywaniu sprawności "kluczniczki
historii harcerstwa".
|
|
IX.
POCZTY HARCERSKIE |
Listonosz
*
-
Poznał(a) zasady działania Poczt Harcerskich oraz ich
historię.
-
Poprawnie
wypełnił(a) obiegowe druki Poczty Polskiej.
-
Wykonał(a)
projekt znaczka lub winiety na kopertę.
-
Uczestniczył(a)
w rozprowadzeniu wydawnictw Poczty Harcerskiej i korespondencji
na obozie lub złazie.
|
|
Pocztowiec
**
-
Poznał(a) zasady kolekcjonowania zbiorów filatelistycznych.
-
Wykonał(a)
poprawny projekt techniczny wydawnictw Poczty Harcerskiej
do druku.
-
Przygotował(a)
własne zbiory wydawnictw Poczty Harcerskiej do wystawy
na arkuszach wystawienniczych.
-
Brał(a)
udział w przygotowaniu imprezy.
|
|
Pocztylion
***
-
Poznał(a) zasady prowadzenia dokumentacji Poczty Harcerskiej
i różne techniki powielania (druku).
-
Wykonał(a)
samodzielnie kliszę lub pieczątkę dla Poczty Harcerskiej
(np. linoryt).
-
Zorganizował(a)
sieć obsługi pocztowej (pocztę obozową) na obozie lub
zlocie.
-
Nawiązał(a)
współpracę z inną pocztą harcersk
|
|
X.
ODKRYWCY NIEZNANEGO ŚWIATA |
Poszukiwacz
Nieznanego Świata *
-
Dowiedział się, gdzie w najbliższej okolicy mieszkają osoby
niepełnosprawne.
-
Nawiązał
kontakt z dzieckiem niepełnosprawnym (rówieśnikiem), dowiedział
się, na czym polega jego niepełnosprawność.
-
Zaprosił
zaprzyjaźnionego niepełnosprawnego kolegę na zbiórkę. W
dowolnej formie pomagał niepełnosprawnemu koledze.
-
Poznał
kilka zwrotów grzecznościowych w języku migowym.
-
Wziął
udział w akcji "Grosik"
|
|
Odkrywca
Nieznanego Świata **
-
Poznał system pomocy społecznej w swojej gminie, odnalazł
instytucje wspomagające osoby niepełnosprawne.
-
Wraz
z zastępem przeprowadził zwiad po swojej miejscowości, odnalazł
miejsca trudne do pokonania przez osoby niepełnosprawne.
Przedstawił projekt ich likwidacji.
-
Przygotował
i przeprowadził kilka gier i zabaw na zbiórce zastępu, w
której brały udział również dzieci niepełnosprawne.
-
Przeprowadził
krótką rozmowę w języku migowym, poznał technikę posługiwania
się alfabetem Braille'a.
-
Brał
udział w kweście ulicznej, sprzedaży cegiełek lub innej
akcji zbierania pieniędzy na cele społeczne
|
|
- Dowiedział
się, czy w jego okolicy działają wolontariusze. Nawiązał z
nimi (lub Centrum Wolontariatu w Warszawie) współpracę.
- Zapoznał
członków drużyny z ideą wolontariatu na świecie.
- Podjął
działania w celu likwidacji barier architektonicznych w swojej
miejscowości.
- Wraz
z drużyną zorganizował imprezę, w której również wzięły udział
osoby niepełnosprawne.
- Zorganizował
akcję zbierania pieniędzy na cele społeczne.
- Pełni
służbę jako wolontariusz
|
|
|